Exodus Polaków z kraju - krótki rys historyczny

 

Polscy emigranci w Europie między XVIII a XX w. pochodzą z kilku fal migracji są nimi uchodźcy po powstaniach narodowych w XIX wieku (głównie do Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemiec i Ameryki Północnej). Drugi napływ wywołała emigracja zarobkowa w II połowie XIX wieku aż do 1939 r. (robotnicy głównie do Francji, Belgii i Niemiec; chłopi do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Brazylii i Argentyny). Trzecią falą była emigracja na skutek II wojny światowej oraz z przyczyn politycznych po wojnie.

 

Pierwszym dużym zjawiskiem migracji Polaków był okres Rewolucji Francuska w latach 1789–1799, i Wojny Napoleońskie. Źródła historyczne podają, że w tym czasie wielu Polaków przyjeżdżało do Francji, z powodu licznych represji od zaborców. W czasach Napoleona, na początku XIX wieku, we Francji odnotowano około 100 000 emigrantów z Polski.

 

Wielka Emigracja – ruch emigracyjny polskiej ludności w pierwszej połowie XIX wieku
o  patriotyczno-politycznym podłożu po upadku powstania listopadowego, był to jeden
z największych ruchów emigracyjnych Europy w tamtym okresie.

Do emigrantów należała głównie szlachta, żołnierze powstańczy, członkowie Rządu Narodowego, politycy, pisarze, artyści, inteligencja. Ośrodkiem emigrantów była Francja (głównie Paryż), a wśród emigrantów słynni wielcy Polacy jak: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Józef Bem, książę Adam Jerzy Czartoryski, Bonawentura Niemojowski, Teodor Morawski, Ernest Malinowski, Zygmunt Krasiński, Fryderyk Chopin czy Maurycy Mochnacki.

 

W 1832 we Francji żyło 5472 polskich emigrantów. Oprócz Francji, Polacy w mniejszej liczbie osiedlali się w krajach niemieckich, Belgii, Wielkiej Brytanii, Skandynawii, a nawet w Stanach Zjednoczonych, Turcji i Algierii. Na ziemiach polskich najwcześniej fala emigracji zarobkowej ogarnęła zabór pruski, skąd 1872–95 wyemigrowało ok. 730 tysięcy osób (głównie do USA). Bezpośrednio przed wybuchem I wojny światowej z ziem polskich wyemigrowało ok. 600 tysięcy osób, wśród których większość stanowili robotnicy sezonowi zatrudnieni w Niemczech; emigranci z zaborów rosyjskiego i austriackiego w większości kierowali się za ocean, jednak również wyjeżdżali do Rosji i Austro-Węgier. Szacunkowo można przyjąć, że emigracja zarobkowa z ziem polskich objęła ok. 10% ogółu ludności sprzed I wojny światowej.

 

Okres międzywojenny

następna duża fala migracji do Francji z przyczyn gospodarczych nastąpiła po 1918 w odrodzonej Polsce, nastąpił wówczas silny wzrost demograficzny.

Lata dwudzieste i Francuska Misja Robotnicza w Częstochowie, Poznaniu i Warszawie

3 września 1919r. Państwo Polskie i III Republika Francji podpisały porozumienie, na mocy którego powołano Francuskie Misje Robotnicze w Częstochowie, Poznaniu i Warszawie. podpisano porozumienie odnośnie wyjazdów polskich robotników
do Francji. W latach 1920 i 1923 do Francji wyemigrowało za pracą 500 tys. ludzi, z których 250 tys. osiedliło się w Nord-Pas-de-Calais, 40 tys. w Lotaryngii, 40 tys. Pikardii oraz centralnej Francji. Polacy stanowili drugą grupę etniczną we Francji tuż po społeczności włoskiej.

 

II wojna światowa

Po klęsce wrześniowej 1939 do Francji napłynęła emigracja wojenna. 9 września 1939 przystąpiono do formowania polskiej armii we Francji co trwało do czasu klęski i kapitulacji. Równocześnie blisko 20 tys. Polaków zostało przesiedlonych przez Niemców do Alzacji oraz Lotaryngii.

W Polsce w latach 1939–1945 miały miejsce przymusowe wysiedlenia, które związane były z niemieckimi oraz rosyjskimi planami germanizacji i sowietyzacji. Wysiedlenia te miały charakter zorganizowany lub spontaniczny i wiązały się z grabieżą majątku oraz nieruchomości byłym właścicielom – Polakom. Później przybrały charakter zorganizowanych starannie zaplanowanych wysiedleń całych obszarów zamieszkanych przez ludność polską z zamiarem osiedlenia na tych terenach ludności niemieckiej.

Szacunek ludności wysiedlonej przez Niemców w okupowanej Polsce

 

Przesiedlenia sowieckie polegały na masowych deportacjach Polaków w głąb ZSRR lub na zachód i osiedlania na miejsce Polaków sprowadzanych osób narodowości ukraińskiej i rosyjskiej. Typowy transport obejmować winien ok. 1200-1500 osób. Z każdym transportem winien też jechać poza konwojem felczer i dwie pielęgniarki, zaś podczas drogi codziennie konwój winien wydać deportowanym jeden gorący posiłek i 800 g chleba na osobę. Jednak wszystkie te zarządzenia pozostały jedynie na papierze W sumie deportowano

• luty 1940 roku: 200-250 tysięcy
• kwiecień 1940 roku: 240-320 tysięcy
• czerwiec 1940 roku: 220-400 tysięcy
• czerwiec 1941 roku: 200-300 tysięcy

 

Po II wojnie światowej

Wskutek komunistycznej władzy w Polsce i dużej agitacji, wielu Polaków mieszkających we Francji zdecydowało się na powrót do ojczyzny.

Natomiast z Polski migrowali byli żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i innych organizacji represjonowanych przez komunistów.

Dziś w samym Paryżu żyje od 100 000 do 200 000 Polaków- potomkowie starych migracji,
a także ludzie którzy przyjechali do Francji stosunkowo niedawno w poszukiwaniu pracy. Miastami do których obecnie migrują Polacy są Paryż, Arles, Marsylia i Perpignan.

 

 

Maria Trif, 1 GLOa

Żródła:

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Polonia_we_Francji?fbclid=IwAR0eG0TpqbBLGspzxfN5lYCOKP3O_Jr_ODWIZAHPAxhsZ1j46feODHuvwCc [DOSTĘP Z DNIA 22.01.2020]

 

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Wysiedlenia_Polak%C3%B3w_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej

[DOSTĘP Z DNIA 22.01.2020]

https://pl.wikipedia.org/wiki/Represje_ZSRR_wobec_Polak%C3%B3w_i_obywateli_polskich_1939%E2%80%931946 [DOSTĘP Z DNIA 22.01.2020]

 

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/emigracja-zarobkowa-z-ziem-polskich;3897758.html

https://www.facebook.com/France.Pologne/posts/895709650478843/[DOSTĘP Z DNIA 22.01.2020]